Johannes Brahms (1833-1897)

Brahms is een Duitse componist, geboren in Hamburg, die gezien wordt als een van de grootste en meest veelzijdige componisten uit de Romantiek. Hij gebruikte strenge vormen in zijn werken, geënt op de Klassieken, maar vanuit een romantische hartstocht die de grenzen wilde verkennen. In zijn werken maakt hij vaak gebruik van korte melodieën, die om elkaar heen meanderen en soms een broeierige of gekwelde atmosfeer scheppen, vol muzikale kleuren van de verschillende instrumenten.

Vanaf 1853 was hij bevriend met Robert en Clara Schumann, een vriendschap die zou eindigen met de dramatische dood van Robert Schumann en daarna met een breuk tussen Clara en Brahms, na een hartstochtelijke affaire. Dit afscheid zou Brahms nooit helemaal verwerken en hij werd een knorrige en moeilijk benaderbare man die de mensen om hem heen van zich afstootte door zijn scherpe kritieken. 

 

Vioolconcert

Het vioolconcert van Brahms is een van de belangrijkste werken uit het vioolrepertoire. Een technisch hoogstandje voor violisten, met veel dubbelgrepen, snelle loopjes en lastige ritmes. Romantiek ten top vol lyrische passages.

Toen het in 1879 voor de eerste keer gespeeld werd waren de reacties op het concert gemengd. De dirigent Hans von Bülow vond het meer een werk tegen de viool dan een werk voor de viool. De violist Henryk Wieniawski noemde het werk onspeelbaar. De vioolvirtuoos Pablo de Sarasate wilde het niet spelen omdat hij weigerde "er maar wat bij te staan als de hobo de enige melodie van het concert zou spelen" (bedoeld wordt hier de hobosolo bij het begin van het tweede deel, het Adagio). Op het filmpje hoor je het laatste deel van het concert

Eerste Symfonie

Brahms componeerde 'slechts' vier symfonieën, waar tijdgenoten negen schreven.

Kop

Een strijksextet is een strijkkwartet, aangevuld met een extra altviool en cello. De strijksextetten van Brahms horen bij het ijzeren kamermuziek repertoire. Gedurende de eerste 3 minuten hoor je een stukje van de repetitie, daarna wordt het hele werk gespeeld

Kop

Vioolsonates zijn vaak bekender dan sonates voor altviool. Hier hoor en zie je zo'n altviool, groter dan de viool, waardoor hij lager kan spelen en warmer van klank is dan de viool

Kop

Dat Brahms les heeft gehad van Beethoven is te horen in het openingsthema van deze pianosonate. Luister naar het filmpje hieronder en je hoort de overeenkomsten

Kop

Beschrijving

Kop

Brahms als achtergrondmuziek bij tekenfilms. Achtereenvolgens hoor je na het intro de Hongaarse dansen 5, 7, 6 en 17

Robert Schumann (1810 - 1856)

Schumann is een echte romanticus; hij liet zich inspireren door zijn gevoel dat rijkelijk aanwezig was en werd daar uiteindelijk de dupe van. Op zijn vierenveertigste deed hij een zelfmoordpoging door in de Rijn te springen maar werd gered en bracht de laatste twee jaar van zijn leven door in een inrichting. 

Hij trouwde met Clara Wieck (1819 - 1896), de dochter van zijn pianodocent die het huwelijk aan alle kanten probeerde te boycotten. Clara was zelf net als Schumann een wonderkind maar in die tijd was het nog niet zo makkelijk voor vrouwen om als componist aan de bak te komen. 

Kop

Schumann componeerde ook één pianoconcert dat behoort tot het standaardrepertoire bij orkesten

Pianokwintet

Kop

Eén van zijn romances. De hobopartij wordt ook wel gespeeld door fluit of een strijkinstrument

Kop

Dat Clara ook mooie werken componeerde kun je hier horen (filmpje is niet van de beste kwaliteit, maar het gaat om de muziek)